Ahlen, 06.04.2009
İnsanların Fiyatları,Maddi ve Manevi Değerleri,Ederleri
Hepimiz için geçerli bir soru : Neye göre bir insana değer veririz,ölçü,kriter nedir ?
Hayatımız boyunca tanıdığımız bir insana vermiş olduğumuz değeri kaç kere değiştirdik ?
Bir insanın kaç kimliği vardır ? (Nüfus cüzdanı olarak değil)
İnsanlar ve hayvanlar arasında fark oduğu kadar ortak yönlerimiz de olmalı diye düşünüyorum.İnsan olarak aramızdaki ilişkileri günübirlik mi yoksa uzun vadeli mi düşünüyoruz ?
İlkel toplumlardaki insanların değer yargıları-düşünüş tarzlarıyla ileri seviyede,modern toplumlarda insanların değer yargıları,ölçümleri mutlak farklılık gösterir.Bu husus herkesce malum diye düşünüyorum.
Bu konu benim açımdan o kadar karmakarışık ki düşünürken kendimi çıkmaz bir bataklığın içinde ; çıkış yolu arayan ama aradıkça da yolların sanki iyice karıştığı.Aslında bu konuda yetkin olan ne kadar filozof var ise bir araya getirip konuşmalarını sakince geriden dinleyeceksin. Soru : Filozofun ederi ne kadar ki ?
Kendini beğenmiş şairin birisi bir gün Boğazda sandal gezisi yapar.Sandalcının okumuşluğu,yazmışlığı yoktur,sandalcı olduğu için sadece yüzme bilir. Şair sorar :
-Şu şiiri biliyor musun ?
-Sandalcı : Hayır bilmiyorum der.
-Filan yazarı tanır mısın ?
Sandalcı onu da bilmediğini söyler.
-Şair : Hayatıyın yarısı gitti der ve sorularıyla şairin bilmediği ne varsa sorar.Sandıcının hayatından geriye fazla bir şey kalmaz.
Bu arada hava sertleşir,rüzgar çıkar,fırtına kopmak üzeredir ve sandalcı sorar :
-Sen yüzme bilir misin ?
Yüzme bilmeyen şair cevap verir : HAYlR
Sandalcı şaire döner ve : Senin hayatıyın tümü gitti. der.
Evet,insanların değerini biçerken kriter nedir ?
Günlük yaşamımızda mutlak ve mutlak hepimizin yeterli deneyimi vardır.Şöyle geriye dönüp bir baktığımızda ve de kendi kendimize düşünüp bir değerlendirme yaptığımızda göreceğiz ki ,bir zamanlar iyi diyebildiğimiz,nitelendirdiğimiz kişiye kötü-işe yaramaz adam diyebiliyoruz.Sen veya karşındaki kişi haklı veya haksız,pek de önemli değil.Çünkü hepimiz aynı değer yargıları ile birbirimizi yargılamıyor muyuz ?
Veya galender küçük yaşlarda bir kız tecavüze uğruyor,gazetelerde tecavüz haberi olarak yazılıp geçiyor ve bu haberle toplum olarak yetinilip geçiyoruz.Elbette ki olayı yaşayan aile açısından olayın devamı farklı,bir gazete haberi ile geçiştirmiyor.
Aynı olay tanınmış,icabında zengin,büyük adam diye kısaca niteleyelim,toplum gözünde olay bitmiyor,var olan bütün olanaklar kullanılarak sonuca varılmak isteniyor.
Olayı dinimizi kıstas olarak ele alacak olursak bütün insanlar Allah nazarında insan olarak aynı.Müslümanlığı derecesinde sevabı günahı olarak değeri verilecektir.
Bizler kendi kendimizi sorgulayalım.Kendimize ne kadar değer veriyoruz veya ne kadar kendimizle barışık olarak yaşayabiliyoruz.Birisini yargılarken,iyi veya kötü derken hatta bazı fetva veren ve dini konularda kendisine yetki veren zatlar neye göre insanlara iyi veya kötü ;cehennemlik veya cennetlik diye kolayca karar verebiliyorlar….
Bizler insanoğulları olarak kendimizi,iç dünyamızdan soyutlayarak ,bağımsız düşünerek ne kadar sağlıklı karar verebiliriz !!!..
Santranç oyununu bilmem ama bilenler şunu ağızbirliği olarak söylerler : Yerinden oynattığın her sanranç taşı karşındaki oyuna bir sürü şans getirir,başka bir söylemle açığını vermiş olursun.
Bana göre,doğru söylediğimizden önce yanılgılarımızı kabullenmeliyiz.
Mustafa Dumlu